'De uitdagingen van het langer zelfstandig wonen.'

Directeur langdurige zorg RIVAS

Voor de volkshuisvestelijke uitdagingen die de dubbele vergrijzing met zich meebrengt, zoekt Woonkracht10 samenwerking in vitale coalities. Als eerste in Papendrecht. Eén van de partners in die coalitie is zorgorganisatie Rivas. Marcel van der Priem, directeur langdurige zorg bij Rivas, vertelt over het belang van die samenwerking.

“Rivas heeft verschillende locaties in Alblasserdam en Papendrecht. In de wijken daar omheen staan veel woningen van Woonkracht10. Wij komen met de wijkverpleging bij veel huurders over de vloer. In de uitvoering was daarom al regelmatig contact tussen onze wijkverpleging, Woonkracht10 en het sociaal wijkteam. In 2020 hebben we ook op bestuurlijk niveau de samenwerking gezocht. Samen met Woonkracht10, een collega-zorgorganisatie en de gemeente hebben we de eerste stappen gezet richting een samenwerkingsagenda voor de zorg voor ouderen. De urgentie is groot. De groep ouderen groeit. Naar verwachting neemt de zorgvraag van ouderen in de komende jaren met 25% toe. Ook steeds meer huurders van Woonkracht10 krijgen, naarmate hun leeftijd stijgt, te maken met kwetsbaarheden. Een belangrijk deel van hen blijft zelfstandig wonen. Het wordt een enorme uitdaging om ervoor te zorgen dat dit goed gaat. Dat is het gezamenlijke vraagstuk waarvoor we staan. 

Meer collectief en verder vooruitdenken
Het belang van een vitale coalitie is dat we vanuit verschillende perspectieven naar dit vraagstuk kijken. Als wij als zorgorganisatie meekijken naar de inrichting van een wijk of woning, dan levert dat andere inzichten op dan als alleen de gemeente of de corporatie dat doet. En andersom kan Woonkracht10 ons helpen bij nieuwbouw veel nadrukkelijker een woonomgeving te bieden waar iemand zorg kan krijgen, in plaats van een zorgomgeving waar iemand woont. Gezamenlijk kunnen we ook meer collectief en verder vooruitdenken. Als we bijvoorbeeld op basis van de huidige leeftijd kunnen inschatten hoeveel bewoners van een grote flat van Woonkracht10 een zorgvraag gaan krijgen, dan kunnen we daar een plan voor maken. Zo komen we mogelijk ook tot andere oplossingen. Wat doe je bijvoorbeeld met ondersteuningsvragen van bewoners? Moet daar altijd een wijkverpleegkundige naar toe? Of kan iemand anders, zoals een huismeester, worden ingeschakeld als het om een praktische hulpvraag gaat?

Slimme sensoren
Bij het zelfstandig wonen van ouderen gaat het om het behoud van de eigen regie. En daar komt veel bij kijken. Zowel ruimtelijke als sociale aspecten, op gebouw- en op wijkniveau. Neem het sociale netwerk van mensen. Dat helpt ouderen om zelfstandig te functioneren, ook als ze bijvoorbeeld slecht ter been worden of tijdens de beginfase van dementie. Hoe kunnen we zo’n netwerk voor meer mensen mogelijk maken? Buurtbewoners kunnen en willen vaak best helpen, maar er is nu een grote mate van handelingsverlegenheid. Daar zouden we iets aan moeten doen. Er zijn ook technologische oplossingen. Er kunnen bijvoorbeeld slimme sensoren in de woning van een oudere worden geplaatst waarmee op afstand kan worden gesignaleerd als het dagelijks ritme van iemand wordt doorbroken. Bijvoorbeeld dat iemand ineens ’s avonds de koelkast niet meer opendoet terwijl hij of zij dan normaal gesproken altijd nog een glas melk neemt. Op dat moment kun je dan gaan kijken of er iets aan de hand is. Je wilt voorkomen dat een huurder niet goed meer voor zichzelf kan zorgen en dat niemand dat doorheeft. Overigens moeten we niet vergeten dat we het hier over extreme situaties hebben. Er zijn ontzettend veel ouderen die heel weinig extra’s nodig hebben om veilig en vertrouwd zelfstandig te kunnen wonen. Misschien is een contactpersoon op de achtergrond, met wie ze kunnen bellen als er iets aan de hand is, al genoeg.

In Papendrecht gaat de vergrijzing relatief snel en daar gaat Woonkracht10 de wijk Kraaihoek herstructureren. Dat biedt kansen om hier succesformules te ontwikkelen. Als we in Papendrecht een werkwijze kunnen ontwikkelen die werkt, dan kan het ook in andere gemeenten.”